«Η κυβέρνηση με τον ΚΠολδ νομοθετεί υπέρ των τραπεζών, των funds και των μεγαλοεπιχειρηματιών»
Η βουλευτής Πέλλας κα Θεοδώρα Τζάκρη ως εισηγήτρια του ΣΥΡΙΖΑ-
ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΗ ΣΥΜΜΑΧΙΑ κατά την συζήτηση στην Ολομέλεια του
νομοσχέδιου του Υπουργείου Δικαιοσύνης με τίτλο «Ταχεία πολιτική δίκη,
προσαρμογή των διατάξεων της πολιτικής δικονομίας για την ψηφιοποίηση της
πολιτικής δικαιοσύνης», είπε τα εξής:
Όσον αφορά την κατάσταση της δικαιοσύνης εν γένει αναφέρθηκε:
Α) στον πίνακα των αποτελεσμάτων για την χώρα μας στον τομέα της
Δικαιοσύνης για το 2021 που παρουσίασε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, σύμφωνα με
τον οποίο η Ελλάδα εξακολουθεί:
Να διαθέτει έναν από τους υψηλότερους χρόνους διεκπεραίωσης
υποθέσεων είτε πρόκειται για αστικές/εμπορικές είτε για διοικητικές
υποθέσεις, ενώ υψηλός είναι και ο αριθμός των εκκρεμών υποθέσεων
ενώπιον των δικαστηρίων της χώρας.
Να εμφανίζει απογοητευτικά αποτελέσματα σε ορισμένες παραμέτρους
της ποιότητας της δικαιοσύνης στην Ελλάδα, ειδικά σε ότι αφορά την
ηλεκτρονική δικαιοσύνη.
Β) Στην εικόνα διάλυσης που εμφανίζει η δικαιοσύνη μέσα στην πανδημία καθώς
από την αρχή της πανδημίας και μέχρι σήμερα η Δικαιοσύνη υπολειτουργεί αλλά και
μετά το άνοιγμα των δικαστηρίων που έγινε χωρίς σχέδιο και χωρίς την λήψη
ουσιαστικών μέτρων για την ασφαλή λειτουργία τους.
«Οι καταθέσεις των δικογράφων γίνονται πότε με τον λήγοντα του γραμματίου
προείσπραξης πότε με τον λήγοντα του αριθμού μητρώου· Η δικαιοσύνη, όμως, δεν
είναι λαχείο κύριε Υπουργέ!», είπε χαρακτηριστικά η κα Τζάκρη.
Γ) Στην αδιαφορία της κυβέρνησης για τον κλάδο των δικηγόρων καθώς, αν και
πληττόμενος κλάδος
έλαβαν μόνο 600 ευρώ και αφού προηγήθηκε το φιάσκο με τα «σκόιλ
ελικικού»!
Η μεγάλη πλειοψηφία των δικηγόρων έμεινε εκτός των επιστρεπτέων
προκαταβολών.
Δεν υπάρχουν νεότερα για το ΕΣΠΑ της ψηφιακής αναβάθμισης των
δικηγορικών γραφείων, εργαλείο χρήσιμο και απαραίτητο για την
συνακόλουθη αναβάθμιση της ψηφιακής δικαιοσύνης.
Δ) Στην συνέχεια η κ. Τζάκρη τόνισε ότι «αδιαμφισβήτητο ζητούμενο διαχρονικά
τόσο από τους συλλειτουργούς της Θέμιδας όσο και από την κοινωνία γενικότερα
αποτελεί η ταχύτητα στην απονομή της δικαιοσύνης καθώς είναι σημαντικός
παράγοντας της οικονομικής ανάπτυξης και ακολούθως της κοινωνικής ευημερίας».
«Η επιτάχυνση της απονομής της πολιτικής δικαιοσύνης, όμως, χωρίς να συνδυάζεται
με την αποτελεσματικότητα αυτής είναι γράμμα κενό περιεχομένου διότι δεν
εξασφαλίζεται η έγκαιρη και έγκυρη απονομή της όπως διακηρύσσει το άρθρο 6 της
ΕΣΔΑ περί δίκαιης δίκης. Το ερώτημα που ανακύπτει, λοιπόν, είναι κατά πόσον το
υπό συζήτηση νομοσχέδιο εξυπηρετεί αυτούς τους στόχους: την ταχεία και συνάμα
αποτελεσματική απονομή της δικαιοσύνης καθώς και την εκ των ων ουκ άνευ
προστασία των αδύναμων πολιτών.», είπε η κα Τζάκρη.
Ε) Ακολούθως, αναφέρθηκε στα καίρια σημεία του νομοσχεδίου που προκαλούν
προβληματισμό. Πιο συγκεκριμένα:
Το άρθρο 2 του παρόντος εισάγει τον θεσμό της πιλοτικής δίκης και στα πολιτικά
δικαστήρια με μία καινοφανή, και πρωτόγνωρη μορφή στα παγκόσμια νομικά
χρονικά. Ένας νέος – εντελώς πειραματικός – θεσμός θα εφαρμοστεί με συνέπειες
δυσμενείς για την πλειοψηφία των πολιτών.
Παρέχεται η δυνατότητα στον ΑΠ να επιληφθεί ενός ζητήματος, ακόμα και σε πολύ
πρώιμο στάδιο, πριν ακόμα το ζήτημα καταστεί ευρύτερου ενδιαφέροντος με την
πυροδότηση της δημόσιας συζήτησης γύρω από αυτό που συνήθως προκαλεί η
διέλευσή του από τον πρώτο και τον δεύτερο βαθμό δικαιοδοσίας.
Επισημάνθηκε ότι στο σχέδιο που τέθηκε σε διαβούλευση, προβλεπόταν το
ερώτημα προς την πλήρη Ολομέλεια του Αρείου Πάγου να εισάγεται με απλή
πράξη τριμελούς επιτροπής, ύστερα από αίτημα ενός εκ των διαδίκων,
προδικαστικό ερώτημα δικαστή ή του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου.
Στο υπό συζήτηση νομοσχέδιο, το ερώτημα δύναται να εισαχθεί απευθείας στην
πλήρη ολομέλεια του Αρείου Πάγου, κατά παράκαμψη της Τριμελούς
Επιτροπής, με απλή πράξη του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου.
Επιπλέον τα Δικαστήρια δεν είναι γνωμοδοτικά όργανα. Το γεγονός ότι ένας διάδικος
ισχυρίζεται ότι τίθεται με το ένδικο βοήθημα ή μέσο του ένα ζήτημα γενικότερου
ενδιαφέροντος δεν σημαίνει ότι η επίλυση του δικού του ένδικου μέσου εξαρτάται
από την επίλυση του ζητήματος αυτού.
Έτσι το Ανώτατο Ακυρωτικό θα επιβαρυνθεί με την υποχρέωση να απαντά για τις
προϋποθέσεις που καθιστούν ή όχι κάθε ζήτημα γενικότερου ενδιαφέροντος που έχει
συνέπειες για ευρύτερο κύκλο προσώπων, σε πληθώρα αιτημάτων.
Επίσης δεν είναι σαφές αν στα «ζητήματα γενικότερου ενδιαφέροντος» εντάσσονται
και τα θέματα συνταγματικότητας των νόμων, καθώς σε αυτή την περίπτωση η
πιλοτική δίκη θα λειτουργεί επί της ουσίας ως οιονεί Συνταγματικό Δικαστήριο, το
οποίο όμως δεν υφίσταται στο δικαιικό μας σύστημα. Στην πραγματικότητα, θα
περιοριστεί ο διάχυτος και παρεμπίπτων έλεγχος συνταγματικότητας των νόμων από
τα πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια δικαστήρια, παραβιάζοντας έτσι μια
συνταγματική κατάκτηση που καθιερώνεται με τα άρθρα 87 παρ. 2 και 93 παρ. 4 του
Συντάγματος.
Επιπλέον, η συγκεκριμένη διάταξη θα περιορίσει υπέρμετρα την ελεύθερη κρίση των
δικαστών της ουσίας και την ανεξαρτησία τους, καθιστώντας τους απλούς
γραφειοκράτες!
Η πιλοτική δίκη στις πολιτικές δίκες εισήχθη για πρώτη φορά στο γερμανικό
δικαιικό σύστημα το 2005 με εντελώς διαφορετική στόχευση. Αφορά μόνο στις
διαφορές που ανακύπτουν σε ζητήματα Κεφαλαιαγοράς και νομοθετήθηκε ειδικά για
θέματα ευθύνης ανωνύμων εταιρειών, χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων και
επενδυτικών οργανισμών και εταιρειών με σκοπό να διευκολυνθεί η πρόσβαση στην
δικαιοσύνη όσων ζημιώθηκαν από παρανομίες ή μεθοδεύσεις των υπευθύνων.
Οι στοχεύσεις της Κυβέρνησης, όμως, είναι εντελώς αντίθετες.
Ποιες είναι αυτές; Να εξυπηρετήσει τα συμφέροντα τραπεζών, funds και μεγάλων
επιχειρηματικών ομίλων.
Αυτό που επιδιώκει στην πραγματικότητα είναι να εισαχθούν σε πρώτο και
τελευταίο βαθμό δίκες, όπως αυτές του ελβετικού φράγκου, δανειοληπτών,
Γενικών Όρων Συναλλαγών κ.λπ. που αφορούν σε μεγάλη μερίδα πολιτών και
τυχόν θετικές υπέρ αυτών αποφάσεις θα προκαλούσαν τριγμούς στο
χρηματοπιστωτικό σύστημα.
Επίσης δίκες που αφορούν σε εργατικές διαφορές, όπως αυτές των συμβασιούχων
ΙΔΑΧ και ΙΔΟΧ Δημοσίου, ΟΤΑ, ΝΠΔΔ, που είτε κρατούνται σε εργασιακή
ομηρία με αλλεπάλληλες συμβάσεις, ενώ καλύπτουν πάγιες και διαρκείς ανάγκες είτε
δεν τους καταβάλλονται αποδοχές και επιδόματα που καταβάλλονται στους
αντίστοιχους υπαλλήλους με οργανική θέση.
Διαφορές εργαζομένων σε μεγάλες επιχειρήσεις που αυτές επιθυμούν τον
χαρακτηρισμό τους ως freelancers, αντί εργαζομένων με εξαρτημένη εργασία ή
διαφορές εργαζομένων με μπλοκάκι, οι εργοδότες των οποίων αρνούνται να
μετατρέψουν τις συμβάσεις έργου σε εξαρτημένης εργασίας αορίστου χρόνου,
γλιτώνοντας έτσι την καταβολή ασφαλιστικών εισφορών, δώρων, επιδομάτων και την
χορήγηση ημερών αδείας μετ’ αποδοχών.
Εν συνεχεία, πρότεινε ότι εφόσον εισάγεται η πιλοτική δίκη στις ιδιωτικές
διαφορές, τουλάχιστον να τεθούν δικλείδες ασφαλείας ανάλογες με αυτές που
ισχύουν στο ΔΕΕ έτσι ώστε ο νεοεισερχόμενος θεσμός να λειτουργήσει υπέρ της
πλειοψηφίας των πολιτών και να διασφαλιστεί ότι ο ΑΠ δεν θα λειτουργεί ως οιονεί
γνωμοδοτικό όργανο.
Πρώτον, να νομοθετηθεί ότι μόνο δικαστής – και όχι οι διάδικοι – θα μπορεί να
υποβάλει το ερώτημα προς την πλήρη ολομέλεια του Αρείου Πάγου αφού πρώτα
εξεταστεί αφ’ ενός το παραδεκτό της υπόθεσης και αφ’ ετέρου αν είναι κρίσιμη η
διάταξη για το συγκεκριμένο ένδικο βοήθημα ή μέσο.
Δεύτερον, σε κάθε περίπτωση να αφαιρεθεί η δυνατότητα του Εισαγγελέα του ΑΠ
να εισάγει απευθείας με απλή πράξη στην πλήρη ολομέλεια του Αρείου Πάγου το
υπό κρίση ένδικο μέσο ή βοήθημα. Άλλως να καταστεί μέλος της Επιτροπής!
Ακολούθως, τόνισε ότι προβληματική είναι και η διάταξη του άρθρου 3 με την
οποία καταργείται εν τοις πράγμασι η αρχή της προφορικότητας στην πολιτική
δίκη, η οποία διατηρείται μόνο στα ασφαλιστικά μέτρα και τις γαμικές διαφορές.
Μάλιστα με τα άρθρα 24 και 25, οι μαρτυρικές καταθέσεις περιορίζονται στο
απολύτως αναγκαίο μέτρο και στις μικροδιαφορές, αλλάζοντας εντελώς τον τρόπο
άσκησης και συζήτησης της αγωγής.
Οι ένορκες βεβαιώσεις που μπορούν να λαμβάνονται μειώνονται με την διάταξη
του άρθρου 22 του νομοσχεδίου από 5 με τις προτάσεις και 3 με την προσθήκη,
σε 3 με τις προτάσεις και 2 με την προσθήκη για κάθε βαθμό δικαιοδοσίας.
Και ενώ αυτή η ρύθμιση κινείται προς την σωστή κατεύθυνση, δεν ενισχύεται
παράλληλα η προφορική εξέταση μαρτύρων ενώπιον της έδρας, που μόνο αυτή
οδηγεί στην έκδοση ορθών δικαστικών αποφάσεων!
Επιπλέον, τόνισε ότι με την διάταξη του άρθρου 62, σε περίπτωση παρεμπόδισης
της επικοινωνίας του γονέα με το τέκνο δίνεται το δικαίωμα στον δικαστικό
επιμελητή να βεβαιώνει την παρεμπόδιση, καταργώντας το δικαίωμα πού έχει αυτός
να προσφεύγει σε δίκη προκειμένου να βεβαιωθεί η παρεμπόδιση της επικοινωνίας
με το τέκνο του. Στην πραγματικότητα υποκαθίσταται το δικαστήριο από τον
δικαστικό επιμελητή, στον οποίο δίνονται οιονεί «δικαστικές αρμοδιότητες».
Μια ρύθμιση που κινείται σε εντελώς λάθος κατεύθυνση, εφόσον βάσει αυτής της
βεβαίωσης του δικαστικού επιμελητή θα επιβάλλεται η ποινή που έχει απειλήσει το
δικαστήριο!
Τέλος, η διάταξη του άρθρου 68 έγινε σε όλους αντιληπτό ποιους και τι
εξυπηρετεί προβλέποντας ότι δεν θα απαιτείται απόφαση δικαστηρίου προκειμένου
να μειωθεί η τιμή πρώτης προσφοράς μετά από δύο άγονους πλειστηριασμούς. Έτσι ο
τρίτος βγαίνει με τιμή πρώτης προσφοράς ίση με το 80% της αρχικώς ορισθείσας
τιμής και εν συνεχεία ο τέταρτος με τιμή πρώτης προσφοράς ίση προς το 65%. Όλα
τα ανωτέρω θα γίνονται αυτόματα, χωρίς να απαιτείται απόφαση Δικαστηρίου και
μάλιστα σε πολύ μικρό χρόνο.
Επομένως στην περίπτωση αυτή υπάρχει ισχυρό κίνητρο να περιμένουν όλοι οι
πλειοδότες να πέσει η τιμή στον τέταρτο πλειστηριασμό, που είναι περίπου 40
μέρες μετά και μετά να πλειοδοτήσουν! Τον μόνο που συμφέρει αυτό είναι τον
πλειοδότη! Ούτε ο δανειστής ενδιαφέρεται να είναι μικρότερο το πλειστηρίασμα
και οπωσδήποτε ούτε ο οφειλέτης!
Μάλιστα, έφερε το παράδειγμα της ομιλίας του διευθύνοντος συμβούλου της Cepal
στο συνέδριο του NPL Forum, ο οποίος αναφέρθηκε στη διενέργεια 50.000
πλειστηριασμών το χρόνο για την επόμενη 5ετία κάνοντας λόγο για "επιστροφή στην
κανονικότατα των πλειστηριασμών" παραπέμποντας στον ρυθμό ρευστοποίησης
περιουσιών πριν το 2008, υπερθεματίζοντας μάλιστα υπέρ της συγκεκριμένης
διάταξης για την αυτόματη μείωση της τιμής του ακινήτου χωρίς προηγούμενη
δικαστική απόφαση.
Συνδυαστικά με τα ανωτέρω, ανέφερε ότι με το άρθρο 61 νομοθετείται μόνο η
μερική επαναφορά του παλιού άρθρου 938 ΚΠολΔ ως προς τα κινητά και τις
κατασχέσεις εις χείρας τρίτου και η εμμονή της κυβέρνησης στην μη χορήγηση της
δυνατότητας της αναστολής εκτέλεσης, επί κατάσχεσης ακινήτων διαιωνίζει τα ήδη
διαπιστωμένα προβλήματα.
«Να σας πω μόνο ότι στο Πρωτοδικείο της Αθήνας η δικάσιμος για την ανακοπή του
933 προσδιορίζεται το 2027. Χωρίς αναστολή το ακίνητο χάνεται!» είπε
χαρακτηριστικά η κ. Τζάκρη.
Είναι μία ρύθμιση που θα έφερνε ανακούφιση σε χιλιάδες νοικοκυριά και
επιχειρήσεις.
Τόνισε ότι με το άρθρο 21 μονιμοποιείται η ρύθμιση που είχε εισαχθεί στο πλαίσιο
των έκτακτων ρυθμίσεων λόγω της πανδημίας COVID-19. Οι ένορκες βεβαιώσεις
μπορούν να λαμβάνονται και ενώπιον δικηγόρων, που όμως δεν μπορούν να είναι
πληρεξούσιοι δικηγόροι των διαδίκων.
Πρότεινε επίσης να αφαιρεθούν εντελώς οι ένορκες βεβαιώσεις από τα Ειρηνοδικεία
προς αποφόρτιση τους. Και βέβαια επειδή αυτό θα είναι μια οικονομική επιβάρυνση
για δικαιούχους νομικής βοήθειας, πρέπει να υπάρξει ειδική νομοθετική πρόβλεψη
ανάλογη των υπόλοιπων διαδικασιών για τις οποίες παρέχεται αυτή.
Τέλος, τόνισε ότι είναι ακατανόητη η πρόβλεψη τόσο πολλών διαφορετικών
χρόνων έναρξης ισχύος στις διατάξεις που τροποποιούνται.
Πρότεινε να υπάρξει ενιαία έναρξη ισχύος και αυτή να είναι η πρώτη μέρα του
επόμενου δικαστικού έτους δηλαδή ο Σεπτέμβριος του 2022.
Εν κατακλείδι, η κα Τζάκρη είπε ότι το νομοσχέδιο, στα κρίσιμα, καίρια και
σημαντικά σημεία είναι ατυχές ή άτολμο
Καθίσταται ολοφάνερο ότι η Κυβέρνηση δεν νομοθετεί υπέρ της μεγάλης
πλειοψηφίας των πολιτών.
«Η απονομή της δικαιοσύνης θα καταστεί έτσι περαιτέρω δυσχερής για τους
αδύναμους για όλους αυτούς που το Κράτος οφείλει να μεριμνά ιδιαιτέρως για την
προστασία τους» κατέληξε η κα Τζάκρη.
Κατά την δευτερολογία της και όσον αφορά την πρόταση που κατέθεσε ο ΣΥΡΙΖΑ-
ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΗ ΣΥΜΜΑΧΙΑ για την σύσταση Εξεταστικής Επιτροπής
προκειμένου να διερευνηθούν όλες οι περιπτώσεις χειραγώγησης της κοινής γνώμης
με σπατάλη δημοσίου χρήματος (από λίστα Πέτσα ως εταιρείες δημοσκοπήσεων, των
οποίων οι ιδιοκτήτες χρηματοδοτούνται από το δημόσιο) είπε χαρακτηριστικά: «Αν ο
Καγκελάριος στην Αυστρία παραιτήθηκε για 1 εκ ευρώ θεωρώ αυτονόητο και
πολιτικά ηθικό και συμβατό με τις αρχές και τις αξίες του Κοινοβουλευτισμού,
πέρα από κόμματα, η πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ για την σύσταση εξεταστικής
επιτροπής προκειμένου να διερευνηθούν οι υποθέσεις χειραγώγησης της κοινής
γνώμης με σπατάλη δημοσίου χρήματος να υπερψηφιστεί από όλες και όλους τους
συναδέλφους, που εξακολουθούν να πιστεύουν ότι μια μη νοθευμένη δημοκρατία
είναι η θεμελιώδης υποχρέωση για να έχουμε τον σεβασμό των πολιτών. Γιατί αυτός
είναι ο τρόπος να μην επιτρέψουμε την αναβίωση ακροδεξιών μορφωμάτων οργής,
διότι όπως σήμερα αισθανόμαστε τιμή που προφυλακίσαμε τους προηγούμενους, έτσι
στο μέλλον θα έχουμε καταστεί συνένοχοι για την δημιουργία του επόμενου και του
παρεπόμενου κύματος.
Γιατί ο φασισμός γεννιέται μέσα από την χειραγώγηση οργισμένων πολιτών που
έχουν χάσει την πίστη τους στην Δημοκρατία».
Τέλος η κ. Τζάκρη κατέθεσε τροπολογία – προσθήκη στο άρθρο 152 του Ν.
4808/21 με την οποία δίνεται η δυνατότητα να καταστούν οριστικά τα παλαιά
προσύμφωνα χωρίς την προσκόμιση των απαραίτητων δικαιολογητικών εκ μέρος του
εργολάβου της οικοδομής και των ειδικών ή καθολικών διαδόχων του.
Πέραν του πωλητή/ οικοπεδούχου σε πολλά προσύμφωνα συμβάλλεται και ο
εργολάβος. Στις περιπτώσεις αυτές μέχρι τώρα είναι αναγκαίο να προσκομιστούν εκ
μέρους του εργολάβου ή των κληρονόμων του αποδεικτικό ενημερότητας και το
πιστοποιητικό του άρθρου 105 του Κώδικα Διατάξεων Φορολογίας Κληρονοµιών,
Δωρεών, Γονικών Παροχών και Κερδών από Τυχερά Παίγνια.
Ωστόσο, παρατηρήθηκε το φαινόμενο αδυναμίας σύμπραξης και του εργολάβου/
εργολήπτη της οικοδομής ή των καθολικών ή ειδικών διαδόχων αυτού λόγω
αδυναμίας εύρεσής τους.
Με την τροπολογία αυτή λύνεται το ανακύπτον πρόβλημα και κάλεσε τον κ.
Υπουργό να την κάνει δεκτή.