Η βουλευτής Πέλλας του Κινήματος Δημοκρατίας κ. Θεοδώρα Τζάκρη, κατά την
τοποθέτησή της στην Ολομέλεια της Βουλής, επί του σχεδίου νόμου του
Υφυπουργού στον Πρωθυπουργό, κ. Παύλου Μαρινάκη, «Ενίσχυση της
δημοσιότητας και της διαφάνειας στον έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο
–Τροποποιήσεις ν. 5005/2022 και ν. 3548/2007 και λοιπές διατάξεις», ανέφερε ότι
πρόκειται για ένα νομοσχέδιο που έρχεται στον απόηχο:
– Της καυστικής έκθεσης HUMAN RIGHTS WATCH, η οποία
ανακοινώθηκε τον προηγούμενο μήνα το Μάϊο και έχει τίτλο «Από το Κακό
στο Χειρότερο – Η Επιδείνωση της Ελευθερίας των ΜΜΕ στην Ελλάδα».
Στην εν λόγω έκθεση επισημαίνονται οι υποψίες ότι η κυβέρνηση
χρησιμοποίησε μεταξύ άλλων το λογισμικό Predator για να παρακολουθεί
δημοσιογράφους, η αδικαιολόγητη επιρροή σε κρατικά μέσα ενημέρωσης
όπως η ΕΡΤ και το Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων (AMNA), η
εργαλειοποίηση του νομικού συστήματος εναντίον δημοσιογράφων, κυρίως
μέσω των καταχρηστικών αγωγών – SLAPP, το μοτίβο προσπαθειών από την
κυβέρνηση και άλλες αρχές να υπονομεύσουν την λογοδοσία, με την
επίκληση της εθνικής ασφάλειας για την παρεμπόδιση της αποκάλυψης
πληροφοριών, η εξακολούθηση ισχύος νόμων να δημιουργούν ποινική ευθύνη
για «προσβολή» και απλή δυσφήμιση.
– Του Παγκόσμιου Δείκτη Ελευθερίας του Τύπου από τους «Ρεπόρτερς
χωρίς σύνορα», όπου η Ελλάδα κατέγραψε το χειρότερο αποτέλεσμα στην
Ευρωπαϊκή Ένωση για τέταρτη συνεχόμενη χρονιά, καταλαμβάνοντας την
89η θέση στον εν λόγω κατάλογο πίσω από Αλβανία (80 η ),
τη Μποτσουάνα (81η) και τη Ζάμπια (82η), Βοσνία (86η).
– Του Ψηφίσματος – Καταδίκη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στις 7
Φεβρουαρίου του 2022, που επιβεβαιώνει τις σοβαρές ανησυχίες του για τις
απειλές στη Δημοκρατία, το Κράτος Δικαίου και τα Θεμελιώδη Δικαιώματα
στην Ελλάδα.
Ωστόσο, όπως επισήμανε η κ. Τζάκρη, με το παρόν νομοσχέδιο συνεχίζουν να μην
ρυθμίζονται σοβαρά θέματα του τύπου όπως μεταξύ άλλων: ο πυρήνας των
στρεβλώσεων στη λειτουργία των μητρώων που δίνει τη δυνατότητα για «Λίστες
Πέτσα», τα διαφανή μετρήσιμα κριτήρια για την πρόσβαση στην κρατική διαφήμιση,
η λογοδοσία των πολιτικών και κυβερνητικών παρεμβάσεων στην πληροφόρηση, ο
αποκλεισμός σε μεγάλο βαθμό του επαρχιακού τύπου από την κρατική στήριξη αφού
δεν λαμβάνονται υπόψη οι ιδιαιτερότητες του, κλπ. Αντιθέτως είναι ένα νομοσχέδιο
2
γραμμένο από την Ομάδα Αλήθειας και ως εκ τούτου είναι ένα νομοσχέδιο –
προπέτασμα καπνού για να καλυφθούν ανομολόγητες συμφωνίες και ενισχύσεις
εκατομμυρίων ευρώ προς εκδοτικά συγκροτήματα που στηρίζουν την κυβέρνηση.
Κατά τα λοιπά, η Κυβέρνηση συνεχίζει να χρηματοδοτεί απροκάλυπτα μέσω
τριγωνικών συναλλαγών την Ομάδα Αλήθειας, να χρηματοδοτεί στρατιές από τρολς
τα οποία δολοφονούν πολιτικές και δημοσιογραφικές προσωπικότητες που τολμούν
να βγάλουν τα άπλυτα των κυβερνώντων στην φόρα, να «ταΐζει» με διαφημίσεις
τραπεζών, ΔΕΚΟ και του δημοσίου οποιονδήποτε μεγαλοεργολάβο πολιτικό φίλο της
και να είναι επίσημα μια κυβέρνηση – Γραφείο Τύπου των πάμπλουτων φίλων της
και των χιλιάδων νέων εκατομμυριούχων που δημιούργησε σε αυτά τα 6 χρόνια.
Ακολουθεί η ομιλία της Βουλευτού:
«Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι
2,5 χρόνια μετά το νόμο 5005/2022 του προηγούμενου Υφυπουργού πάρα τω
Πρωθυπουργώ συζητούμε σήμερα το νέο κυβερνητικό νομοσχέδιο για την «Ενίσχυση
της δημοσιότητας και της διαφάνειας στον έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο»
Ένα νομοσχέδιο που έρχεται,
στον απόηχο της καυστικής έκθεσης της HUMAN RIGHTS WATCH η οποία
ανακοινώθηκε τον Μάϊο φέτος με τίτλο «Από το Κακό στο Χειρότερο – Η Επιδείνωση
της Ελευθερίας των ΜΜΕ στην Ελλάδα» που στηρίχτηκε σε προσωπικές μαρτυρίες και
έγγραφα για τους διάχυτους και σκόπιμους περιορισμούς των δημοσιογράφων στην
Ελλάδα που δημιουργούν ένα περιβάλλον αποπνικτικό, στο οποίο η αυτολογοκρισία
αποτελεί τον κανόνα.
Και ενώ προσπαθείτε να υποβιβάσετε τα ευρήματα της Human Rights Watch, στην
ουσία μάλλον φοβάστε την αντιπαράθεση μαζί της, αφού ούτε καν την καλέσατε στην
ακρόαση των φορέων για να ζητήσετε τουλάχιστον το λόγο για τα γραφόμενα τους. Για
όσους δεν το γνωρίζουν Η Human Rights Watch είναι μια διεθνή οργάνωση με
προσωπικό και με γραφεία σε περισσότερες από 40 χώρες σε όλο τον κόσμο.
Τι καταγράφει μεταξύ άλλων η έκθεση;
– Ότι οι δημοσιογράφοι στην Ελλάδα αντιμετωπίζουν παρακολουθήσεις είτε με
πιο παραδοσιακά μέσα είτε με υποκλοπή των συνομιλιών τους με εμπορικά
λογισμικά όπως το Predator, παρενοχλήσεις, εκφοβισμούς και καταχρηστικές
αγωγές από φιλοκυβερνητικούς παράγοντες που απειλούν την δημοκρατία και
το Κράτος Δικαίου.
– Αδικαιολόγητη επιρροή σε κρατικά μέσα ενημέρωσης όπως η ΕΡΤ και το
Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων (AMNA), η εποπτεία των οποίων
έχει περιέλθει απευθείας στον πρωθυπουργό με τον πρώτο νόμο για το επιτελικό
κράτος, υπονομεύοντας ευθέως την ανεξαρτησία τους.
– Εργαλειοποίηση του νομικού συστήματος εναντίον δημοσιογράφων, κυρίως
μέσω των καταχρηστικών αγωγών – SLAPP (Στρατηγικές Αγωγές κατά της
Συμμετοχής του Κοινού). Αναφέρουν συγκεκριμένα τις αντίποινες αγωγές για
συκοφαντική δυσφήμιση που κατέθεσε ο Γρηγόρης Δημητριάδης, ανιψιός του
–
3
Πρωθυπουργού και πρώην υψηλόβαθμος κυβερνητικός αξιωματούχος, εναντίον
δημοσιογράφων που ανέφεραν το σκάνδαλο παρακολούθησης.
– Ένα μοτίβο προσπαθειών από την κυβέρνηση και άλλες αρχές να υπονομεύσουν
την λογοδοσία, με την επίκληση της εθνικής ασφάλειας για την παρεμπόδιση της
αποκάλυψης πληροφοριών που σχετίζονται με το σκάνδαλο των υποκλοπών, τη
διερεύνηση καταγγελιών και την απροθυμία να δημοσιοποιηθούν λεπτομέρειες
σχετικά με την κατανομή των δημόσιων διαφημιστικών κονδυλίων στα μέσα
ενημέρωσης.
– Επιπλέον, ενώ οι πρόσφατες τροποποιήσεις αποποινικοποίησαν την «απλή
δυσφήμιση», δηλαδή την διάδοση ενός γεγονότος που ακόμη και αν είναι
αληθινό είναι προσβλητικό για κάποιον, οι νόμοι εξακολουθούν να δημιουργούν
ποινική ευθύνη για «προσβολή» και συκοφαντική δυσφήμιση.
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ; Συνθήκες που υπονομεύουν την ελευθερία της έκφρασης και το
δικαίωμα του κοινού στην ενημέρωση.
Είναι ένα νομοσχέδιο που έρχεται
Στο απόηχο της δημοσίευσης του Παγκόσμιου Δείκτη Ελευθερίας του Τύπου από τους
«Ρεπόρτερς χωρίς σύνορα», πρόσφατα, μόλις στις 2 Μαΐου, όπου η Ελλάδα κατέγραψε
το χειρότερο αποτέλεσμα στην Ευρωπαϊκή Ένωση για τέταρτη συνεχόμενη
χρονιά, καταλαμβάνοντας την 89η θέση. Δηλαδή είμαστε πιο κάτω από
τη Βοσνία (86η), την Αλβανία, τη Μποτσουάνα (81η) και τη Ζάμπια (82η).
Σύμφωνα με τον ίδιο δείκτη, ενώ η Ευρώπη έχει τα πιο ελεύθερα μέσα ενημέρωσης
στον κόσμο, η Ελλάδα υστερεί έναντι όλων των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι
15 πρώτες χώρες στην κατάταξη βρίσκονται όλες στην Ευρώπη, με τη Νορβηγία να
σημειώνει την υψηλότερη βαθμολογία, ακολουθούμενη από την Εσθονία, την
Ολλανδία, τη Σουηδία, τη Φινλανδία και τη Δανία. Η Νορβηγία συχνά καταλαμβάνει
την πρώτη θέση στην ελευθερία του Τύπου, χάρη στις ισχυρές νομικές προστασίες και
σε μια δυναμική αγορά μέσων ενημέρωσης.
Δηλαδή ανάμεσα στο Όσλο και την Αθήνα επικρατεί το χάος.
Ένα νομοσχέδιο που έρχεται
Στον απόηχο του Ψηφίσματος – Καταδίκη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στις 7
Φεβρουαρίου του 2022, που επιβεβαιώνει τις σοβαρές ανησυχίες του για τις απειλές
στη Δημοκρατία, το Κράτος Δικαίου και τα Θεμελιώδη Δικαιώματα στην Ελλάδα, όπως
το δικαίωμα στην ενημέρωση που, μετά το 1974, ουδέποτε ήταν τόσο χειραγωγημένο
στην χώρα μας όσο σήμερα και καλεί την Κομισιόν να αναλάβει δράση, ακόμα και με
περικοπές κονδυλίων, τοποθετώντας τη χώρα, πλησίον κρατών όπως η Ουγγαρία και
η Πολωνία που βρίσκονται τελευταίες στις κατατάξεις αυτών των δεικτών στην
Ευρώπη.
Όλα αυτά όμως για εσάς είναι «ψιλά γράμματα». Τι απάντησε ο πρωθυπουργός,
απορρίπτοντας το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου «Το Κράτος Δικαίου στην
Ελλάδα είναι ισχυρότερο από ποτέ».
Και έρχεστε σήμερα με ένα νομοσχέδιο που δεν έχει να συνεισφέρει τίποτα σε όλα αυτά
που έχει ανάγκη ο χώρος. Το νομοσχέδιο σας
Δεν προχωρά σε συστηματική αξιολόγηση του υφιστάμενου πλαισίου, παρά
περιορίζεται σε τεχνικές τροποποιήσεις.
4
Δεν αντιμετωπίζει τον πυρήνα των στρεβλώσεων στη λειτουργία των μητρώων.
Μητρώα μέσων ενημέρωσης και κρατικοί κανόνες διαφήμισης υπήρχαν από το
2015 (Νόμος 4339/2015), αυτό όμως δεν εμπόδισε την κυβέρνηση να διανείμει
κρατικά διαφημιστικά κονδύλια κατά τη διάρκεια της πανδημίας (αναφέρομαι
στη Λίστα Πέτσα) σε διαδικτυακά μέσα ενημέρωσης που δεν ήταν καν
καταχωρημένα στο εν λόγω μητρώο…». Επίσης δεν ήταν εμπόδιο για το πόσο
χρήμα μοιράστηκεανά μέσο ενημέρωσης.
Δεν θεσπίζει διαφανή μετρήσιμα κριτήρια για την πρόσβαση στην κρατική
διαφήμιση. Χωρίς ισχυρά κριτήρια διαφάνειας και αντικειμενικότητας, χωρίς
σαφείς διαδικασίες και αποτελεσματική εφαρμογή των κανόνων, η διανομή
κρατικής διαφήμισης θα συνεχίσει ως έχει και θα συνεχίσει να ενισχύει κυρίως
τα μέσα ενημέρωσης που καλύπτουν ευνοϊκά τα θέματα της κυβέρνησης
Δεν ενισχύει ουσιαστικά τη λογοδοσία των πολιτικών και κυβερνητικών
παρεμβάσεων στην πληροφόρηση. Συγκεντρώνονται όλα στο Υπουργείο
Ψηφιακής Διακυβέρνησης, στη Διεύθυνση Εποπτείας Μέσων Ενημέρωσης της
Γενικής Γραμματείας Επικοινωνίας και Ενημέρωσης. Αναλαμβάνει δηλαδή το
Υπουργείο την αποκλειστική αρμοδιότητα να εγγράφει, να διαγράφει, να ελέγχει
έντυπα και ηλεκτρονικά μέσα. Η ίδια υπηρεσία διενεργεί επιτόπιους και
διασταυρωτικούς ελέγχους και διαχειρίζεται την ανάρτηση των σχετικών
στοιχείων. Το βασικό πρόβλημα από αυτή τη ρύθμιση, είναι η παντελής έλλειψη
ανεξάρτητης εποπτείας.
Η ΕΡΤ και το ΑΠΕ-ΜΠΕ, είναι υπό την εποπτεία της Γενικής Γραμματείας
Επικοινωνίας & Ενημέρωσης, η οποία είναι υπό την εποπτεία του
Πρωθυπουργού. Με ότι μπορεί αυτό να σημαίνει.
Δεν λαμβάνει υπόψη τις ιδιαιτερότητες του επαρχιακού τύπου αποκλείοντάς τον
σε μεγάλο βαθμό από την κρατική στήριξη. Ιδιαίτερα όσον αφορά στον
περιφερειακό τύπο, το νομοσχέδιο έχει σημαντικές ελλείψεις που
επισημάνθηκαν και από φορείς πχ η κατανομή του 30% υπέρ του
περιφερειακού τύπου. Ο κ. Υπουργός είπε ότι θα το φέρει σε επικείμενο
νομοσχέδιο. Γιατί όχι σε αυτό;
Κύριε Μαρινάκη,
Κυβερνάται 6 χρόνια και αντί να δώσετε δείγματα θετικής γραφής δώσατε δείγματα
σκληρής διαπλοκής. Είστε η κυβέρνηση που χρηματοδοτεί απροκάλυπτα μέσω
τριγωνικών συναλλαγών την Ομάδα Αλήθειας.
Είστε η κυβέρνηση που ταΐζει με διαφημίσεις τραπεζών, ΔΕΚΟ και του Δημοσίου
οποιονδήποτε μεγαλοεργολάβο αναλαμβάνει έργο εκατοντάδων δισεκατομμυρίων
με ελάχιστη ίδια συμμετοχή.
Είστε η κυβέρνηση που ξαναέκανε την ΕΡΤ ΥΕΝΕΔ.
Είστε η κυβέρνηση που χρηματοδοτεί στρατιές από τρολς, τα οποία δολοφονούν
πολιτικές και δημοσιογραφικές προσωπικότητες που τολμούν να βγάλουν τα άπλυτά
σας στην φόρα.
Είστε η κυβέρνηση που θα ζήλευε σε επίπεδο ελευθεροτυπίας το Κομμουνιστικό
Κόμμα της Σοβιετικής Ένωσης.
Θα έπρεπε σήμερα να έρθετε εδώ με ένα νομοσχέδιο αλήθειας και όχι γραμμένο
από την Ομάδα Αλήθειας.
Δεν το τολμήσατε.
Δεν το μπορείτε.
5
Είστε και επίσημα μια κυβέρνηση – Γραφείο Τύπου των πάμπλουτων φίλων σας και
των χιλιάδων νέων εκατομμυριούχων που δημιουργήσατε σε αυτά τα 6 χρόνια.
Όταν αναλάβατε σύμφωνα με την Ελβετική UB Sστην Ελλάδα είχαμε 19.000
εκατομμυριούχοι και σήμερα έχουμε 80.000 εκατομμυριούχους και 80% των
Ελλήνων να αγωνίζονται να επιβιώσουν.
Δεν ψηφίζουμε το νομοσχέδιο αυτό γιατί είναι ένα ακόμη προπέτασμα καπνού για
να καλύψετε ανομολόγητες συμφωνίες και ενισχύσεις εκατομμυρίων ευρώ προς τα
εκδοτικά συγκροτήματα που σας λιβανίζουν.
Στην Ελλάδα ο τύπος θα ανασάνει ξανά μόνο την ημέρα που θα φύγετε.»
