Θεοδώρα Τζάκρη – Ομιλία κατά την ακρόαση των προτεινόμενων συμβούλων της Ε.Α.ΔΗ.ΣΥ στην Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας
Κατά την Ακρόαση από τα Μέλη της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Θεσμών και Διαφάνειας, των
προτεινομένων, κας. Μαρκάκη και κ. Παπαγιαννόπουλου, από τον Υπουργό Υποδομών και
Μεταφορών, κ. Σταϊκούρα και σχετικό αίτημα από τον Υπουργό Δικαιοσύνης, κ. Φλωρίδη, για
διορισμό τους σε θέσεις δύο Συμβούλων της Ενιαίας Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων (Ε.Α.ΔΗ.ΣΥ) και
διατύπωση γνώμης της Επιτροπής, η Βουλευτής Πέλλας και Γραμματέας της ΚΟ του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ κ.
Θεοδώρας Τζάκρη:
Καταρχάς, αναφέρθηκε στον κεντρικό και σημαντικό ρόλο της υποστελεχωμένης ΕΑΔΗΣΥ, στη
διαδικασία παραγωγής των δημοσίων συμβάσεων και της διασφάλισης, από πλευράς της, ότι οι
διαδικασίες και οι διαγωνισμοί είναι αδιάβλητοι, καθώς και στην εκδίκαση των ενστάσεων σε όλα τα
στάδια των δημοσίων συμβάσεων, καταγγέλλοντας όμως ταυτόχρονα την ανεπάρκεια του υφιστάμενου
θεσμικού πλαισίου, που έχει ως αποτέλεσμα την αδυναμία των χρησιμοποιούμενων «εργαλείων» της
Αρχής στην καταπολέμηση της διαφθοράς και στη διασφάλιση ότι οι διαδικασίες και οι διαγωνισμοί
είναι αδιάβλητοι, τόσο κατά το στάδιο προετοιμασίας των προκηρύξεων, όσο και κατά το στάδιο
υλοποίησης αυτών, καθώς επίσης και κατά την εκδίκαση των ενστάσεων σε όλα τα στάδια των
δημοσίων συμβάσεων.
Στο πλαίσιο αυτό, έθεσε ερωτήματα αναφορικά με τις καταγγελίες για το αδιάβλητο της διαδικασίας
των δημοσίων συμβάσεων, μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας (Ε.Σ.Η.ΔΗ.Σ.), καθώς και στις
καταγγελίες για μη σύννομες διαδικασίες κατά τους διαγωνισμούς και για υπερτιμολογημένες
προκηρύξεις, που εξυπηρετούν συγκεκριμένα συμφέροντα. Ειδικότερα, με αφορμή έρευνες τις Αρχής
Ανταγωνισμού, ζήτησε να υπάρξει τοποθέτηση των υποψηφίων, σχετικά με τα πολλαπλά, φαινόμενα
φωτογραφικών διαγωνισμών και το εάν και πώς η εκπόνηση των προτύπων Προκηρύξεων θα
αποτρέψουν την ύπαρξη φωτογραφικών διατάξεων, έργο για το οποίο είναι υπεύθυνη η Αρχή.
Συμπληρωματικά, αναφέρθηκε στο φαινόμενο της μελετοκατασκευής και ζήτησε από τους υποψηφίους
τις απόψεις τους για την αποτροπή του φαινομένου, όταν γίνεται καταχρηστική χρήση του συστήματος
αυτού.
Τέλος, σε ότι αφορά στην εκδίκαση ενστάσεων από την Αρχή, ζήτησε από τους υποψηφίους να
τοποθετηθούν αναφορικά με την ύπαρξη φωτογραφικών προκηρύξεων, καθώς και για την εκδίκαση
ενστάσεων μεταξύ των διαγωνιζομένων, που ποσοτικά είναι λιγότερες από τις προηγούμενες περιόδους,
γεγονός που συνιστά μια μορφή παράκαμψης και τελικά αδρανοποίησης της αρχής.
2
Κλείνοντας, η κα. Τζάκρη δήλωσε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ δεν συναινεί στο διορισμό των δύο
προτεινόμενων υποψηφίων, σε θέσεις Συμβούλων, της Ενιαίας Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων
(Ε.Α.ΔΗ.ΣΥ).
Αναλυτικά η ομιλία της κας. Τζάκρη:
ΓΕΝΙΚΑ
Κεντρικό χαρακτηριστικό του υφιστάμενου Κράτους είναι ο απολύτως πελατειακός του χαρακτήρας, ο
αυταρχισμός, η πολυπλοκότητα, η γραφειοκρατία και η θηριώδης διαφθορά.
Παρά την ύπαρξη ενός σύνθετου θεσμικού πλαισίου για τις δημόσιες συμβάσεις, με εισαγωγή χρήσιμων
τεχνολογιών (όπως η Διαύγεια, το ΚΗΜΔΗΣ, το ΕΣΗΔΗΣ, κ.λπ.) το αποτέλεσμα είναι ότι όλα αυτά τα
εργαλεία έχουν αποδειχθεί ατελέσφορα στην καταπολέμηση της διαφοράς.
Κεντρικός και σημαντικός είναι ο ρόλος της ΕΑΔΗΣΥ στη διαδικασία παραγωγής των δημοσίων
συμβάσεων και της εγγύησης ότι οι διαδικασίες είναι αδιάβλητες και οι διαγωνισμοί είναι αδιάβλητοι,
δηλαδή τόσο κατά το στάδιο προετοιμασίας οι προκηρύξεις είναι σύννομες, όσο και κατά το στάδιο
υλοποίησης των διαγωνισμών τηρείται η διαδικασία νομιμότητας.
Παράλληλα κεντρικός είναι ο ρόλος της ΕΑΔΗΣΥ στην εκδίκαση των ενστάσεων σε όλα τα στάδια των
δημοσίων συμβάσεων.
ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ
1. Καταγγελία ΕΑΔΗΣΥ
Σημαντικό ρόλο στο αδιάβλητο της διαδικασίας των δημοσίων συμβάσεων παίζει η ηλεκτρονική
πλατφόρμα για τους διαγωνισμούς Ε.Σ.Η.ΔΗ.Σ (Εθνικό Συστήμα Ηλεκτρονικών Δημοσίων Συμβάσεων),
η οποία πρέπει να είναι πλήρως αδιάβλητη.
– Πώς απαντάτε στις καταγγελίες του ΣΑΤΕ (Πανελληνίου Συλλόγου Τεχνικών Εταιρειών), ο οποίος
καταγγέλλει «“μη σύννομες διαδικασίες κατά τις διαγωνιστικές διαδικασίες”;
– Πώς προτίθεστε να εγγυηθείτε ότι η πλατφόρμα ΕΣΗΔΗΣ είναι αδιάβλητη;
– Πως απαντάτε στις καταγγελίες για απάτη 2,5 δις. Ευρώ που δόθηκαν σε 10 μόλις εταιρίες από το
Ταμείο Ανάκαμψης, όπως αποκαλύπτει το POLITICO? (Τα στοιχεία μπορούν να αντληθούν και μέσω του
ΚΗΜΔΗΣ -Ηλεκτρονικό Μητρώο Δημοσίων Συμβάσεων)
– Πώς προτίθεστε να παρέμβετε σε περιπτώσεις προκηρύξεων σαφώς υπερτιμολογημένων, όπως για
παράδειγμα η αναβάθμιση του ΕΣΗΔΗΣ, που προκηρύχτηκε με 44 εκ. ευρώ, ενώ στην Ιρλανδία κόστισε
4,6 εκατ. ευρώ για επτά χρόνια, στην Κύπρο 4,5 εκατ. ευρώ για εννέα χρόνια και 1,3 εκατ. ευρώ στη
Μάλτα. (ΕΦΣΥΝ 11.4.2024); Τελικά το έργο – μετά από διαμαρτυρίες – χωρίστηκε σε δύο διαγωνισμούς
5,7 και 2 εκ. ευρώ για δύο χρόνια.
– Πώς θα παρεμβαίνει ΕΑΔΗΣΥ σε τέτοιες περιπτώσεις κατασπατάλησης δημοσίου χρήματος και
προώθησης των ημετέρων που έχει επιλέξει η Κυβέρνηση, μεταφέροντας προκλητικά δημόσιο πλούτο σε
λίγους και εκλεκτούς της;
Πώς αντιμετωπίζετε την καταγγελία ότι (ΕΦΣΥΝ, 11.4.2024):
«Υπήρξε επίσης μια καταγγελία για παράτυπη πρόσβαση μη εξουσιοδοτημένων λογαριασμών στα
συστήματα ΕΣΗΔΗΣ, σύμφωνα με δύο αξιωματούχους με γνώση του θέματος, πυροδοτώντας ερωτήματα
σχετικά με την αξιοπιστία ενός συστήματος που χρησιμοποιείται για τη διαχείριση χιλιάδων διαγωνισμών
αξίας δισεκατομμυρίων ευρώ.
Το ελληνικό υπουργείο ψηφιακής διακυβέρνησης είπε ότι δεν υπήρξε παραβίαση του συστήματος και δεν
έχει υποβληθεί καμία καταγγελία.
Ένας εκπρόσωπος της Επιτροπής επιβεβαίωσε ότι είχε λάβει επιστολή από την European Dynamics
σχετικά με τον διαγωνισμό ΕΣΗΔΗΣ και είχε μοιραστεί όλες τις σχετικές πληροφορίες με την Ευρωπαϊκή
Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης, OLAF».
3
2. Εντοπισμός αρρυθμιών
Πώς προτίθεστε να αντιμετωπίσετε και να αξιοποιήσετε τις έρευνες που κάνει η ΑΡΧΗ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΥ,
ώστε να αντιμετωπίσετε τα φαινόμενα φωτογραφικών διαγωνισμών, που κατά τα άλλα διενεργούνται
μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας ΕΣΗΔΗΣ;
«Ωστόσο, τα προβλήματα με τις δημόσιες συμβάσεις φαίνεται να αποτελούν ιδιαίτερο πρόβλημα στην
Ελλάδα.
Υπάρχει εδώ και καιρό εκτεταμένη κριτική στη χώρα για τον τρόπο διεξαγωγής διαγωνισμών, με
ισχυρισμούς ότι οι εταιρείες συνεργάζονται για το πώς και πότε να υποβάλουν αίτηση για δημόσιο
διαγωνισμό, αντί να τους επιτρέπουν να είναι ανταγωνιστικοί και να προσφέρουν καλύτερη σχέση
ποιότητας/τιμής.
Τι ενέργειες προτίθεστε να λάβετε για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα της μη ύπαρξης ουσιαστικών και
αδιάβλητων διαγωνισμών, ενώ μπορεί να τηρείται το γράμμα του νόμου;
3. Οδηγίες για την εξειδίκευση – ορισμός συγκεκριμένων πλαισίων με τις πρότυπες συμβάσεις για τις
αναθέτουσες.
Η ΕΑΔΗΣΥ εκπονεί πρότυπες συμβάσεις.
Πως θα εξειδικεύσετε όμως αυτά τα πλαίσια, ώστε να στερούν τη δυνατότητα φωτογραφικών διατάξεων.
– Π.χ. Γιατί δεν ορίζετε ρητά την οικονομική δυνατότητα ως ποσοστό της αξίας της σύμβασης (π.χ. 100%)
και αφήνετε πλήθος επιλογών στις αναθέτουσες αρχές
– Γιατί δεν περιορίζετε τα διάφορα ISO, πέραν των συνηθισμένων, που εμφανίζονται σε διάφορες
προκηρύξεις;
– Τι θα κάνετε διαγωνισμούς με φωτογραφικές διατάξεις, όπου κατεβαίνει ένας και παίρνει με έκπτωση
2% τη σύμβαση;
4. Εργολαβίες
Πώς σκέφτεστε να παρέμβετε στο φαινόμενο της μελετοκατασκευής, όταν πρόκειται για έργα που απλώς
βαφτίζονται ως μελετοκατασκευές;
5. Εκδίκαση ενστάσεων από ΕΑΔΗΣΥ
– Πώς σκέφτεστε να παρέμβετε στην εκδίκαση ενστάσεων από την ΕΑΔΗΣΥ, ώστε φωτογραφικοί
όροι προκηρύξεων, όπως «οι υποψήφιοι να έχουν κάνει δύο τουλάχιστον συναφή έργα στην ΕΛΛΑΔΑ» να
μην δικαιολογούνται από τις αποφάσεις της Αρχής, αλλά να επιστρέφονται; Προκηρύξεις τόσο
φωτογραφικές, όπως «έργα στην Ελλάδα» (και όχι τουλάχιστον στην ΕΕ). Πόσο μάλλον όταν τα έργα που
ζητούνται ως εμπειρία έχουν δοθεί με απευθείας αναθέσεις!
6. Εκδίκαση ενστάσεων από ΕΑΔΗΣΥ
Σημαντικός είναι ο ρόλος της ΕΑΔΗΣΥ στην εκδίκαση ενστάσεων μεταξύ των διαγωνιζόμένων.
Σε περιόδους μάλιστα με πολλούς διαγωνισμούς, όπως η περίοδος που διανύουμε, λόγω των πόρων της
ΕΕ, θα έπρεπε να υπάρχουν αντίστοιχες ενστάσεις.
Από την στατιστική όμως των ενστάσεων, πώς εξηγείτε ότι γίνονται αναλογικά λιγότερες προσφυγές, απ’
ότι σε προηγούμενες περιόδους; Πώς ερμηνεύετε τη στάση αυτή των διαγωνιζομένων; Δεν είναι μια
μορφή παράκαμψης και τελικά αδρανοποίησης της αρχής η μείωση των προσφυγών; Ποιος μπορεί να
συντονίζει μία τέτοια μείωση των προσφυγών και των ενστάσεων κατά τις διαγωνιστικές διαδικασίες;
